
千字文
作者:周兴嗣
tiān dì xuán huáng yǔ zhòu hóng huāng
天 地 玄 黄 , 宇 宙 洪 荒。
rì yuè yíng zè chén xiù liè zhāng
日 月 盈 昃 , 辰 宿 列 张。
hán lái shǔ wǎng qiū shōu dōng cáng
寒 来 暑 往 , 秋 收 冬 藏。
rùn yú chéng suì lǜ lǚ tiáo yáng
闰 余 成 岁 , 律 吕 调 阳。
yún téng zhì yǔ lù jié wéi shuāng
云 腾 致 雨 , 露 结 为 霜。
jīn shēng lì shuǐ yù chū kūn gāng
金 生 丽 水 , 玉 出 昆 冈。
jiàn hào jù què zhū chēng yè guāng
剑 号 巨 阙 , 珠 称 夜 光。
guǒ zhēn lǐ nài cài zhòng jiè jiāng
果 珍 李 柰 , 菜 重 芥 姜。
hǎi xián hé dàn lín qián yǔ xiáng
海 咸 河 淡 , 鳞 潜 羽 翔。
lóng shī huǒ dì niǎo guān rén huáng
龙 师 火 帝 , 鸟 官 人 皇。
shǐ zhì wén zì nǎi fú yī cháng
始 制 文 字 , 乃 服 衣 裳。
tuī wèi ràng guó yǒu yú táo táng
推 位 让 国 , 有 虞 陶 唐。
diào mín fá zuì zhōu fā yīn tāng
吊 民 伐 罪 , 周 发 殷 汤。
zuò cháo wèn dào chuí gǒng píng zhāng
坐 朝 问 道 , 垂 拱 平 章。
ài yù lí shǒu chén fú róng qiāng
爱 育 黎 首 , 臣 伏 戎 羌。
xiá ěr yī tǐ shuài bīn guī wáng
遐 迩 一 体 , 率 宾 归 王。
míng fèng zài zhú bái jū shí chǎng
鸣 凤 在 竹 , 白 驹 食 场。
huà bèi cǎo mù lài jí wàn fāng
化 被 草 木 , 赖 及 万 方。
gài cǐ shēn fà sì dà wǔ cháng
盖 此 身 发 , 四 大 五 常。
gōng wéi jū yǎng qǐ gǎn huǐ shāng
恭 惟 鞠 养 , 岂 敢 毁 伤。
nǚ mù zhēn jié nán xiào cái liáng
女 慕 贞 洁 , 男 效 才 良。
zhī guò bì gǎi dé néng mò wàng
知 过 必 改 , 得 能 莫 忘。
wǎng tán bǐ duǎn mí shì jǐ cháng
罔 谈 彼 短 , 靡 恃 己 长。
xìn shǐ kě fù qì yù nán liáng
信 使 可 覆 , 器 欲 难 量。
mò bēi sī rǎn shī zàn gāo yáng
墨 悲 丝 染 , 诗 赞 羔 羊。
jǐng xíng wéi xián kè niàn zuò shèng
景 行 维 贤 , 克 念 作 圣。
dé jiàn míng lì xíng duān biǎo zhèng
德 建 名 立 , 形 端 表 正。
kōng gǔ chuán shēng xū táng xí tīng
空 谷 传 声 , 虚 堂 习 听。
huò yīn è jí fú yuán shàn qìng
祸 因 恶 积 , 福 缘 善 庆。
chǐ bì fēi bǎo cùn yīn shì jìng
尺 璧 非 宝 , 寸 阴 是 竞。
zī fù shì jūn yuē yán yǔ jìng
资 父 事 君 , 曰 严 与 敬。
xiào dāng jié lì zhōng zé jìn mìng
孝 当 竭 力 , 忠 则 尽 命。
lín shēn lǚ báo sù xīng wēn qìng
临 深 履 薄 , 夙 兴 温 凊。
sì lán sī xīn rú sōng zhī shèng
似 兰 斯 馨 , 如 松 之 盛。
chuān liú bù xī yuān chéng qǔ yìng
川 流 不 息 , 渊 澄 取 映。
róng zhǐ ruò sī yán cíān dìng ān
容 止 若 思 , 言 辞 安 定。
dǔ chū chéng měi shèn zhōng yì lìng
笃 初 诚 美 , 慎 终 宜 令。
róng yè suǒ jī jí shèn wú jìng
荣 业 所 基 , 籍 甚 无 竟。
xué yōu dēng shì shè zhǐ cóng zhèng
学 优 登 仕 , 摄 职 从 政。
cún yǐ gān táng qù ér yì yǒng
存 以 甘 棠 , 去 而 益 咏。
lè shū guì jiàn lǐ bié zūn bēi
乐 殊 贵 贱 , 礼 别 尊 卑。
shàng hé xià mù fū chàng fù suí
上 和 下 睦 , 夫 唱 妇 随。
wài shòu fù xùn rù fèng mǔ yí
外 受 傅 训 , 入 奉 母 仪。
zhū gū bó shú yōu zǐ bǐ ér
诸 姑 伯 叔 , 犹 子 比 儿。
kǒng huái xiōng dì tóng qì lián zhī
孔 怀 兄 弟 , 同 气 连 枝。
jiāo yǒu tóu fēn qiē mó zhēn guī
交 友 投 分 , 切 磨 箴 规。
rén cí yǐn cè zào cì fú lí
仁 慈 隐 恻 , 造 次 弗 离。
jié yì lián tuì diān pèi fěi kuī
节 义 廉 退 , 颠 沛 匪 亏。
xìng jìng qíng yì xīn dòng shén pí
性 静 情 逸 , 心 动 神 疲。
shǒu zhēn zhì mǎn zhú wù yì yí
守 真 志 满 , 逐 物 意 移。
jiān chí yǎ cāo hǎo jué zì mí
坚 持 雅 操 , 好 爵 自 縻。
dū yì huá xià dōng xī èr jīng
都 邑 华 夏 , 东 西 二 京。
bèi máng miàn luò fú wèi jù jīng
背 邙 面 洛 , 浮 渭 据 泾。
gōng diàn pán yù lóu guān fēi jīng
宫 殿 盘 郁 , 楼 观 飞 惊。
tú xiě qín shòu huà cǎi xiān líng
图 写 禽 兽 , 画 彩 仙 灵。
bǐng shè páng qǐ jiá zhàng duì yíng
丙 舍 旁 启 , 甲 帐 对 楹。
sì yán shè xí gǔ sè chuī shēng
肆 筵 设 席 , 鼓 瑟 吹 笙。
shēng jiē nà bì biàn zhuàn yí xīng
升 阶 纳 陛 , 弁 转 疑 星。
yòu tōng guǎng nèi zuǒ dá chéng míng
右 通 广 内 , 左 达 承 明。
jì jí fén diǎn yì jù qún yīng
既 集 坟 典 , 亦 聚 群 英。
dù gǎo zhōng lì qī shū bì jīng
杜 稿 钟 隶 , 漆 书 壁 经。
fǔ luó jiāng xiàng lù xiá huái qīng
府 罗 将 相 , 路 侠 槐 卿。
hù fēng bā xiàn jiā jǐ qiān bīng
户 封 八 县 , 家 给 千 兵。
gāo guān péi niǎn qū gǔ zhèn yīng
高 冠 陪 辇 , 驱 毂 振 缨。
shì lù chǐ fù chē jià féi qīng
世 禄 侈 富 , 车 驾 肥 轻。
cè gōng mào shí lè bēi kè míng
策 功 茂 实 , 勒 碑 刻 铭。
pán xī yī yǐn zuǒ shí ā héng
盘 溪 伊 尹 , 佐 时 阿 衡。
yǎn zhái qū fù wēi dàn shú yíng
奄 宅 曲 阜 , 微 旦 孰 营。
huán gōng kuāng hé jì ruò fú qīng
桓 公 匡 合 , 济 弱 扶 倾。
qǐ huí hàn huì yuè gǎn wǔ dīng
绮 回 汉 惠 , 说 感 武 丁。
jùn yì mì wù duō shì shí níng
俊 义 密 勿 , 多 士 实 宁。
jìn chǔ gēng bà zhào wèi kùn héng
晋 楚 更 霸 , 赵 魏 困 横。
jiǎ tú miè guó jiàn tǔ huì méng
假 途 灭 虢 , 践 土 会 盟。
hé zūn yuē fǎ hán bì fán xíng
何 遵 约 法 , 韩 弊 烦 刑。
qǐ jiǎn pō mù yòng jūn zuì jīng
起 翦 颇 牧 , 用 军 最 精。
xuān wēi shā mò chí yù dān qīng
宣 威 沙 漠 , 驰 誉 丹 青。
jiǔ zhōu yǔ jì bǎi jùn qín bìng
九 州 禹 迹 , 百 郡 秦 并。
yuè zōng tài dài chán zhǔ yún tíng
岳 宗 泰 岱 , 禅 主 云 亭。
yàn mén zǐ sài jī tián chì chéng
雁 门 紫 塞 , 鸡 田 赤 诚。
kūn chí jié shí jù yě dòng tíng
昆 池 碣 石 , 钜 野 洞 庭。
kuàng yuǎn mián miǎo yán xiù yǎo míng
旷 远 绵 邈 , 岩 岫 杳 冥。
zhì běn yú nóng wù zī jià sè
治 本 于 农 , 务 兹 稼 穑。
chù zǎi nán mǔ wǒ yì shǔ jì
俶 载 南 亩 , 我 艺 黍 稷。
shuì shú gòng xīn quàn shǎng chù zhì
税 熟 贡 新 , 劝 赏 黜 陟。
mèng kē dūn sù shǐ yú bǐng zhí
孟 轲 敦 素 , 史 鱼 秉 直。
shù jǐ zhōng yōng láo qiān jǐn chì
庶 几 中 庸 , 劳 谦 谨 敕。
líng yīn chá lǐ jiàn mào biàn sè
聆 音 察 理 , 鉴 貌 辨 色。
yí jué jiā yóu miǎn qí zhī zhí
贻 厥 嘉 猷 , 勉 其 祗 植。
xǐng gōng jī jiè chǒng zēng kàng jí
省 躬 讥 诫 , 宠 增 抗 极。
dài rǔ jìn chǐ lín gāo xìng jí
殆 辱 近 耻 , 林 皋 幸 即。
liǎng shū jiàn jī jiè zǔ shuí bī
两 疏 见 机 , 解 组 谁 逼。
suǒ jū xián chù chén mò jì liào
索 居 闲 处 , 沉 默 寂 寥。
qiú gǔ xún lùn sǎn lǜ xiāo yáo
求 古 寻 论 , 散 虑 逍 遥。
xīn zòu lěi qiǎn qī xiè huān zhāo
欣 奏 累 遣 , 戚 谢 欢 招。
qú hé de lì yuán mǎng chōu tiáo
渠 荷 的 历 , 园 莽 抽 条。
pí pá wǎn cuì wú tóng zǎo diāo
枇 杷 晚 翠 , 梧 桐 蚤 凋。
chén gēn wěi yì luò yè piāo yáo
陈 根 委 翳 , 落 叶 飘 摇。
yóu kūn dú yùn língmójiàngxiāo
游 鹍 独 运 , 凌 摩 绛 霄。
dān dú wán shì yù mù náng xiāng
耽 读 玩 市 , 寓 目 囊 箱。
yì yóu yōu wèi zhǔ ěr yuán qiáng
易 輶 攸 畏 , 属 耳 垣 墙。
jù shàn cān fàn shì kǒu chōng cháng
具 膳 餐 饭 , 适 口 充 肠。
bǎo yù pēng zǎi jī yàn zāo kāng
饱 饫 烹 宰 , 饥 厌 糟 糠。
qīn qì gù jiù lǎo shào yì liáng
亲 戚 故 旧 , 老 少 异 粮。
qiè yù jì fǎng shì jīn wéi fáng
妾 御 绩 纺 , 侍 巾 帷 房。
wán shàn yuán jié yín zhú wěi huáng
纨 扇 圆 洁 , 银 烛 炜 煌。
zhòu mián xī mèi lán sǔn xiàng chuáng
昼 眠 夕 寐 , 蓝 笋 象 床。
xián gē jiǔ yàn jié bēi jǔ shāng
弦 歌 酒 宴 , 接 杯 举 殇。
jiǎo shǒu dùn zú yuè yù qiě kāng
矫 手 顿 足 , 悦 豫 且 康。
dí hòu sì xù jì sì zhēng cháng
嫡 后 嗣 续 , 祭 祀 烝 尝。
jī sǎng zài bài sǒng jù kǒng huáng
稽 颡 再 拜 , 悚 惧 恐 惶。
jiān dié jiǎn yào gù dá shěn xiáng
笺 牒 简 要 , 顾 答 审 详。
hài gòu xiǎng yù zhí rè yuàn liáng
骸 垢 想 浴 , 执 热 愿 凉。
lǘ luó dú tè hài yuè chāo xiāng
驴 骡 犊 特 , 骇 跃 超 骧。
zhū zhǎn zéi dào pǔ huò pàn wáng
诛 斩 贼 盗 , 捕 获 叛 亡。
bù shè liáo wán jī qín ruǎn xiāo
布 射 僚 丸 , 嵇 琴 阮 箫。
tián bǐ lún zhǐ jūn qiǎo rèn diào
恬 笔 伦 纸 , 钧 巧 任 钓。
shì fēn lì sú bìng jiē jiā miào
释 纷 利 俗 , 并 皆 佳 妙。
máo shī shū zī gōng pín yán xiào
毛 施 淑 姿 , 工 颦 妍 笑。
nián shǐ měi cuī xī huī lǎng yào
年 矢 每 催 , 曦 晖 朗 曜。
xuán jī xuán wò huì pò huán zhào
璇 玑 悬 斡 , 晦 魄 环 照。
zhǐ xīn xiū hù yǒng suí jí shào
指 薪 修 祜 , 永 绥 吉 劭。
jù bù yǐn lǐng fǔ yǎng láng miào
矩 步 引 领 , 俯 仰 廊 庙。
shù dài jīn zhuāng pái huái zhān tiào
束 带 矜 庄 , 徘 徊 瞻 眺。
gū lòu guǎ wén yú méng děng qiào
孤 陋 寡 闻 , 愚 蒙 等 诮。
wèi yǔ zhù zhě yān zāi hū yē
谓 语 助 者 , 焉 哉 乎 也。